มวลน้ำ
คำว่า มวลน้ำ มักจะถูกใช้ในการประเมินสถานการณ์น้ำในช่วงฤดูน้ำหลากหลายต่อหลายครั้ง มวลน้ำ คือ การไหลของน้ำในแม่น้ำจากเหนือลงสู่ใต้ และจากที่สูงไหลลงสู่ที่ต่ำกว่า มีลักษณะเหมือนกับการเคลื่อนที่ของคลื่น แต่ละลูกคลื่น เรียกว่า มวลน้ำ
แบ่งเป็น
มวลน้ำที่ควบคุมได้
คือ น้ำที่ไหลตามแม่น้ำ ลำคลอง ระบบชลประทานที่มีอาคารควบคุม
และ
มวลน้ำที่ไม่สามารถควบคุมได้ หรือ น้ำหลาก
คือ ปริมาณน้ำที่ไหลที่มีมากเกินความจุของแม่น้ำ ลำคลอง และระบบชลประทานที่มีอยู่ และยังมีปริมาณน้ำฝนที่ตกในพื้นที่ที่ยากต่อการขับเคลื่อนลงสู่ทะเล หรืออีกนัยหนึ่งหมายถึง ปริมาณน้ำจำนวนมหาศาลที่ไหลมานั่นเอง โดยมากจะบอกปริมาณเป็นหน่วยลูกบาศก์เมตรต่อวินาที (ลบ.ม./วินาที) ซึ่งเป็นการบอกปริมาตรต่อความเร็วในการไหลใน 1 วินาที นั่นเอง
หากจะจินตนาการตามข่าวที่ออกมา สมมติว่ามีมวลน้ำมากกว่า 1,000 ลบ.ม./วินาที มันมีปริมาณมากแค่ไหน? เราสามารถประมาณการได้ดังนี้ น้ำที่มีปริมาตร 1 ลบ.ม. จะเท่ากับ 1,000 ลิตร หรือถังน้ำ 200 ลิตร 5 ถัง ถ้าเทียบกับ 1,000 ลบ.ม./วินาที ก็จะมีถังเหล่านี้ลอยมาหา ประมาณ 5,000 ถังลอยผ่านอย่างรวดเร็วฝน 1 วินาที หรือประมาณ บ่อกว้างสักเกินครึ่งไร่ลึก 1 เมตร ลอยผ่านไปใน 1 วินาที ถ้ามีทางไปหรือที่รองรับน้ำ เช่น ลำน้ำ เขื่อน แก้มลิง ทุ่งนากว้างหลายร้อยไร่ มวลน้ำนั้นก็อาจจะไหลผ่าน โดยไม่มีผลกระทบ แต่ถ้าพื้นที่รองรับน้ำเหล่านี้ไม่สามารถรับน้ำได้อีกหรือไม่มีทางให้น้ำไหลไปได้แล้วก็หมายความว่า ท่วมแน่นอน และส่วนมากที่เราเห็นตามข่าวทางช่องทางต่างๆ จะเป็นมวลน้ำที่ไม่สามารถควบคุมได้ นั่นก็คือ สถานการณ์การน้ำท่วม ที่เห็นกัน