คือน่ารังเกียจหรือน่าทุเรศ
ก. สงสารสลดใจ, ควรได้รับความกรุณา, เช่น เห็นคนอนาถาแล้วอดสมเพชไม่ได้,
มักใช้เข้าคู่กับคำ เวทนา เป็น สมเพชเวทนา.
(ป., ส. สํเวชน ว่า สยดสยอง, สังเวช).
๏ ควรสุดจะสมเพช จิตระเวทนาการ
ที่ท่านพฤฒาจารย์ พะกระทบประสบทัณฑ์ ฯ
๏ โดยเต็มกตัญญู กตเวทิตาอัน
ใหญ่ยิ่งและยากครัน ขรการณ์จะทานทน ฯ
๏ ยินดีนิยมเพื่อ สละเนื้อและเลือดตน
ยอมรับอดูรผล จะพะพ้องพะพานกาย ฯ
๏ ไป่เห็นกะเจ็บแสบ ชิวะแทบจะทำลาย
มอบสัตย์สมรรถหมาย มนะมั่นมิหวั่นไหว ฯ
๏ หวังการ ณ แผ่นดิน จะสดวกเพราะฉันใด
ให้กิจสฤทธิ์ไป บมิเลี่ยงฤเบี่ยงเบือน ฯ
๏ เหลือที่จะมีใคร ทมะในหทัยเหมือน
กัดฟันบฟั่นเฟือน สติอดสกดเอา ฯ
๏ พวกราชมัลล์โดย พละโบยมิใช่เบา
สุดหัตถะแห่งเขา ขณะหวดสิพึงกลัว ฯ
๏ ยลเนื้อก็เนื้อเต้น พิศะเส้นก็สั่นรัว
ทั่วร่างและทั้งตัว ก็ระริกระริวไป ฯ
๏ แลหลังก็หลั่งโล หิตะโอ้เลอะลามไหล
เพ่งผาดอนาถใจ ตละล้วนระรอยหวาย ฯ
๏ เนื่องนับอเนกแนว ระยะแถวตลอดลาย
เฆี่ยนครบสยบกาย ศิระพับพะกับคา ฯ